Golubovi se neopravdano smatraju štetočinama

Golubovi (Columbidae) su porodica ptica iz reda golupčarki (Columbiformes). Rasprostranjeni su širom svijeta, a najveća raznolikost između vrsta postoji na području Indonezije i Australije. Zbijene su građe, imaju kratak vrat, te kratke i uske noseve.

Golubovi kakve danas viđamo u našim gradovima potiču od golubova pećinara. Najčešći naziv za gradske golubove danas je domaći golub.

• Golubovi, gugutke, grlice

Tokom historije golubova te ptice prošle su svašta - od svetih ptica preko golubova ratnih heroja do današnjih ukrasa gradskih trgova, kućnih ljubimaca, izložbenih primjeraka i nažalost gurmanskih delicija poznatih svjetskih restorana.

Prve slike koje govore o suživotu ljudi i golubova nastale su u Mezopotamiji (današnji Irak) prije više od pet hiljada godina. Sumerani su prvi počeli uzgajati bijele golubove, a danas ih po gradovima imamo u raznim bojama. Za stare narode bijeli golub bio je sveta ptica, a u prilog tome govori podatak da su arheolozi u grobnicama faraona često pronalazili mumificirane golubove.

Golubovi se smatraju jednim od najinteligentnijih ptica na planeti. Na primjer, golubovi spadaju među šest vrsta nesisavaca koji sebe mogu prepoznati u ogledalu. Također, može s razumijevanjem razlikovati 26 slova engleske abecede te ih povezati u jednu cjelinu.

Naučno je dokazano da golub može razlikovati ljude na fotografijama. Ne čudi zato što im je čovjek tokom vijekova povjerio tako važne zadatke poput raznošenja vojnih tajnih, važnih sportskih i finansijskih poruka. Manje je poznato da su golubovi uz raznošenje poruka u nekim državama učestvovali u spašavanju unesrećenih ljudi na moru. Riječ je o projektu Sea Hunt.

Danas se neopravdano golubove smatra više štetnima nego korisnima. Dobrim dijelom je to rezultat farmaceutske, ali i drugih industrija koje su početkom 20. vijeka počele negativnu kampanju protiv golubova. Zašto? Proizvodnja lijekova osjetljiv je biznis, a farmaceutski lobiji, kako bi opravdali bježanje virusa iz laboratorija morali su naći žrtvu. Budući da se gradski golubovi često gnijezde u zgradama, pa tako vjerovatno i u tvornicama farmaceuti su potaknuli mit o zaraznim golubovima koje svim silama treba istrijebiti.

Danas zbog toga postoji cijela industrija koja se bavi smišljanjem patenata za uništavanje golubova - od uzgoja jastrebova i ostalih ptica grabežljivaca do proizvodnje tehničkih naprava za rastjerivanje golubova. Sve je otišlo toliko daleko da su i gradske vlasti većine svjetskih metropola, očito pod nečijim pritiskom krenule u rastjerivanje ovih ptica. Iako je golub proglašen velikim problemom 21. vijeka u prošlosti to nije bilo tako.

Tokom 16, 17 i 18. vijeka golubovi su u Evropi bili itekako korisni. Konkretnije njihov izmet bio je vrlo cijenjeno poljoprivredno gnojivo. Vjerovali ili ne golubove su u golubnjacima od kradljivaca koji su krali njihov izmet čuvali stražari. Osim u poljoprivredi, golublji izmet koji je bogat kalijevim nitratom u Engleskoj koristio se za proizvodnju baruta i bio je cijenjena sirovina.

Prva komunikacijska mreža u kojoj su učestvovali golubovi postojala je pet hiljada godina prije Krista u Siriji i Perziji. U 12. vijeku golubovi su u Bagdadu također raznosili pisma. Bio je to tada jedini način komunikacijske mreže. U doba Rimskog carstva golubovi su bili glasnici koji su raznosili rezultate sa sportskih takmičenja poput Olimpijskih igara. Također, u Engleskoj, prije nego što je izumljen telegraf golubovi su raznoslili rezultate sa sportskih terena.

I naravno, golubovi su tokom mnogih ratova prenosili mnoge važne poruke s fronta na front. Reuters, jedan od najpoznatijih svjetskih novinskih agencija svoje evropsko poslovanje počela je zahvaljujući golubovima. S radom je počela 1850. godine, a kompanija je u svojoj mreži imala 45 golubova. Jedan od prvih zadataka goluba novinara bio je prenošenje finansijskih vijesti iz Njemačke u Belgiju ( relacija Achen-Bruxelles). Ptice su bile brže od telegrafa (čija mreža nije bila dovoljno razvijena). U dva sata golub preleti 76 kilometara.

Vjerovali ili ne, golubovi su bili važan faktor u stvaranju svjetskih berzi uopšte. Francuska porodica Rothschild, 1800. jedna od najbogatijih porodica imala je svoju golublju mrežu koja je važnim finansijskim institucijama tog doba širom Evrope dostavljala važne informacije. Taj način pokazao se efikasnijim od bilo kojeg drugog komunikacijskog kanala tog doba.

Na taj način porodica Rothschild uvijek je bila korak ispred konkurencije i stekla je bogatstvo koje postoji i danas. Koliko god danas u nekim gradovima bili nepoželjni, na utrkama golubova u svijetu danas se okreću veliki novci. Na primjer, jedan od golubova šampiona prodan je za nevjerovatnih 132 hiljade dolara (Mislav Nekić, zooportal.hr, Ptice.info)

Ako i naprave nekad štetu, ipak su s druge strane više korisni, zanimljivi i ukras naših gradova i naselja.