Pet zanimljivih činjenica o ptičijim jajima

Ptičija jaja su poznata po svojoj raznolikosti u obliku i veličini. Na primjer, jaja ptice kivi zauzimaju oko 25 posto majčinog tijela, što je najveće jaje koje postoji, u odnosu na veličinu tijela njegove majke.

Istraživanje Američkog muzeja prirodne historije (AMNH) u New Yorku donosi nekoliko zanimljivih činjenica o ovoj temi...

1. Oblik | Mnogi ljudi pomisle na kokošija jaja kad zamisle oblik jajeta, ali jaja mogu biti više zaobljena ili šiljasta, ovisno o vrsti ptice. Jaje oblika kruške, od Murre ptice (Uria aalge) je poznato kao jaje neobičnog oblika koje ga štiti.

- Ako pokušate gurnuti jedno od tih jaja, zbog njegove težine na jednom kraju ono će se ustvari početi vrtiti u krug. To ga štiti od kotrljanja na uskom grebenu - rekao je Paul Sweet sa AMNH.

2. Boja | Ljuske jaja uglavnom su izrađene od kalcijeva karbonata, koji izgleda bijelo ljudskom oku. No, neke ljuske sadrže UV boje koje nisu vidljive ljudskom oku, ali se vjerovatno percipiraju od strane ptica. Ostale ljuske, kao što su sjajno-plave, imaju različite nijanse.

Dva pigmenta su odgovorna za mnoštvo boja ljuski jajeta: biliverdins pigment koji stvara plavo-zelene nijanse i protoporfirin pigment koji daje žutu, crvenu i smeđu boju. Ljuske koje imaju oznake, kao što su tačkice ili linije, imaju tendenciju da imaju više protoporfirina. Te tačke mogu pomoći da se jaje kamuflira.

3. Veličina | Najveće poznato ptičije jaje pripadalo je izumrloj slon ptici. Ova jaja su bila veličine lopte za američki fudbal, ili oko 11 inča (28 cm) dužine. Nasuprot tome, kolibrići izliježu najmanja poznata jaja ptica koja su teška koliko spajalice za papir.

4. Debljina | Većina ljuski su dovoljno tanke da ih pilići kljucajući mogu lako probiti, ali i dovoljno debele da nose težinu rastućeg embrija unutra i da izdrži težinu roditelja. No, neke ljuske su mnogo jače. Pravi kazuar, neuhvatljiva ptica iz Nove Gvineje i sjeveroistočne Australije, polaže zelena jaja sa ljuskama koje su debele 0,6 cm.

- Ona izgledaju kao veliki avokado - rekao je Paul.

5. Evolucija | Amnionska jaja su postojala prije mnogo vremena. Prva takva jaja su bila položena od strane malih životinja koje liče na guštere i nazivaju se “bazalni amnioti”. Živjeli su prije oko 325 miliona godina u razdoblju karbona. Jaja ptice su “amnionska”, što znači da imaju tvrdi oklop i porozne membrane koje omogućuju razmjenu kisika i ugljičnog dioksida. Tokom vremena, bazalni amnioti su se podijelili u dvije grupe: synapsids (preteča sisara) i sauropsids ( preteča gmizavaca i ptica). Ptice su evoluirale od vremena kad su postojali dinosauri do danas.

Napomena: Naučne tvrdnje o pticama koje govore o dalekoj prošlosti, njihovom nastanku, povezanosti sa dinosaurima i sl. treba uzimati sa rezervom jer često ne postoji dovoljno dokaza koji bi mogli sa sigurnošću potvrditi razne teorije koje su vremenom postavljane.

Američki muzej prirodne historije (The American Museum of Natural History), skraćeno AMNH, nalazi se na Menhetnu (Manhattan) u Njujorku (New York City). Jedan je od najvećih muzeja u svijetu. Kompleks se sastoji od 27 međusobno povezanih objekata koji su dom 45 stalnih izložbenih dvorana, uz planetarijum i bogatu biblioteku. Muzejske kolekcije sadrže preko 32 miliona raznih primjeraka biljnog, ljudskog i životinjskog porijekla, fosila, minerala, kamenja, meteora i predmeta od kulturnog značaja. Muzej godišnje zabilježi oko pet miliona posjeta. (Live Science, Wikipedia, glasnaroda.ba, Ptice.info)

Širok izbor oblika i boja.

I svako ima svoje razloge zašto je takvo.